Tichelgat in de Doort. Dakpan van Dakpannenfabriek de Valk.
Het Midden-Limburgse plaatsje Echt kent een lange periode van het produceren van dakpannen en bakstenen.
Rond 1880 telde het plaatsje maar liefst 17 pannenfabrieken. Deze gaven werk aan honderden jongens en mannen. De natte dakpannen en bakstenen werden met de hand naar de veldovens gedragen.
Later werd de productie gemoderniseerd en in 1930 kon een oven al 6.000 dakpannen aan. Jaarlijks werden toen 20 miljoen pannen gebakken.
Een van de fabrieken was "Dakpannen en kleiwarenfabriek De Valk". Deze fabriek werd opgericht in 1890 door J. Meuwissen. Herhaaldelijk werd de fabriek door brand geteisterd, onder meer in 1927, 1933 en in 1966. Voor de Eerste Wereldoorlog waren er 150 mensen werkzaam. Na 1945 zelfs meer dan 250 mensen. In topjaren zelfs meer dan 350.
Een andere oude dakpannenfabriek was de Stoompannenfabriek Echt, deze werd opgericht in 1865. In 1929 werd de fabriek herbouwd. Op 2 oktober 1969 viel het doek definitief. Het gehele complex werd afgebroken en het gehele fabrieksterrein werd ingericht voor woningbouw.
De leem kwam uit nabijgelegen afzettingen van de Maas, onder meer in de Doort getuigen nog vele plassen hiervan. Leemwinning in de Doort vond al plaats sinds de late Middeleeuwen. Leemsteker was een van de zwaarste beroepen.
De rode kleur van de dakpannen komt door het ijzeroxide dat in de rivierklei zit, dit kleurt de pannen tijdens het bakproces rood. In de 17e eeuw ontdekte men hoe donkere dakpannen gemaakt konden worden. Door een overvloed aan brandstof (turf, hout, steenkool) aan de pannen toe te voegen, werd aan het ijzeroxide een deel van de zuurstof aan het ijzeroxide in de klei onttrokken. De oven werd ook afgesloten zodat er geen nieuwe zuurstof meer bij kon en daarbij veranderde het ijzeroxide dusdanig dat het rood niet langer de overheersende kleur was. Door het vrijkomen van rook kleurde de klei zelfs blauw. De blauwe pannen waren doordat er meer brandstof gebruikt werd, wel duurder (in 1920 kostte een rode pan vier cent en een blauwe pan zes cent). Daardoor gebruikten arme mensen vaak rode pannen en rijke mensen juist als een soort statussymbool blauwe pannen.
1%20150x.jpg)
