ENCI. Historie. De ENCI-groeve werd in 1926 geopend op initiatief van de Limburgse industrieel Petrus Regout. ENCI is de afkorting van Eerste Nederlandse Cement Industrie. Twee jaar later werd de eerste oven ontstoken en de cementfabriek in bedrijf genomen. De locatie werd niet zomaar gekozen, in de Pietersberg was voldoende kalksteen op winbare diepte voorhanden en de afvoer over het nabijgelegen kanaal van Maastricht naar Luik was eenvoudig. De ENCI werd opgericht om in tijden van oorlog toch over voldoende cement te kunnen beschikken. Door de crisisjaren en de Tweede Wereldoorlog ging het begin erg moeilijk. Tijdens de wederopbouw vertienvoudigde de productiecapaciteit echter. Door de energiecrisis in de jaren zeventig van de vorige eeuw en het gebrek aan goede kalksteen op lange termijn eindigde de voorspoedige groei. Daarna werd de winning steeds kritischer gevolgd en werd de ruimte waarin de groeve kon opereren steeds kleiner. Sluiting van de groeve is voorzien in 2018. Dan is ook de concessiegrens bereikt. De groeve heeft een behoorlijke omvang en zal bij beëindiging van de winning, voorzien in 2018, 200 hectare bedragen. Het is ook een diepe groeve, aangezien er tot 5 meter + NAP gewonnen wordt. Een andere ingreep is het verdwijnen van 90% van het ondergrondse gangenstelsel van de Sint-Pietersberg. Geologie. In de ENCI-groeve worden twee soorten kalksteen gewonnen. De gele kalksteen behoort tot de Formatie van Maastricht, een verzamelnaam voor diverse soorten kalksteen die aan het einde van het Krijttijdperk (83-65 miljoen jaar geleden) ver van de kust in een ondiepe tropische zee zijn afgezet. De grijze kalksteen die in de groeve wordt gewonnen behoort tot de Formatie van Gulpen. In deze kalksteenlagen zitten veel vuursteenknollen welke 20% van de totale massa kunnen uitmaken. De kalksteenwand onder Hoeve Lichtenberg werd in 1849 door de Belgische geoloog André Dumont beschreven als type-locatie van het Maastrichtien. Deze voor geologen unieke plek is gelukkig nog steeds aanwezig. In de ENCI-groeve zijn in de loop der eeuwen allerlei fossielen gevonden. Naast kleine fossielen als schelpen, zeeëgels en haaientanden, zijn er ook indrukwekkende grote fossielen zoals die van zeeschildpadden en mosasaurussen gevonden. Het meest recente spectaculaire fossiel was dat van Prognatodon saturator, een tot dusver niet bekende Mosasaurussoort die in 1998 ontdekt werd. Dit fossiel is opgenomen in de collectie van het Natuurhistorisch Museum te Maastricht. De kalkstenen uit de Formaties van Gulpen en Maastricht kwamen oorspronkelijk alleen aan de oppervlakte in de hellingen van het Maas- en het Jekerdal. Op het plateau, en dus ook in de ENCI-groeve, wordt de kalksteen bedekt door een 5 meter dik pakket uit fijnkorrelige glauconiethoudende zanden uit het Onder-Oligoceen, daarop een 7 meter dik pakket fijn tot grofkorrelig grind met stenen en grof zand dat is afgezet door de Maas en daarbovenop een 5 meter dikke laag löss. Het productieproces. De productie van cement begint bij de kalksteenwinning. De kalksteenbrokken worden met vrachtwagens naar de primaire breker vervoerd en daar vermalen. Hetzelfde gebeurt bij de secundaire breker, waarna de vuursteen eruit wordt gezeefd. Na menging van de Gulpense en Maastrichtse kalksteen wordt het mengsel gedroogd en worden kiezelzuur, aluminiumoxide en ijzeroxide eraan toegevoegd. Het zogenaamde meel wordt dan in een 180 meter lange oven van 5,5 meter doorsnede tot Portlandcementklinker gebrand. Dit gebeurt door het meel tot 1450º Celsius te verhitten, waarbij een aantal chemische reactie volgt. Eerst komt CO2 vrij en vervolgens bindt het calciumoxide zich met kiezelzuur, ijzer en aluminium tot portlandcementklinker. Dit bestaat uit groenzwarte bolletjes. Deze worden vervolgens in een kogelmolen of een rollenpers tot cement vermalen. Het product wordt erna in zakken verpakt en naar de afnemers vervoerd. Oehoe-vallei. De Oehoe-vallei in de ENCI-groeve is in oktober 2010 overgedragen aan Natuurmonumenten. In de Oehoe-vallei is de kalksteenwinning al enkele jaren geleden gestopt. De wanden zijn ruw en grillig doordat er met dynamiet werd gewerkt om de kalksteen vrij te maken. Aan de westkant zijn de wanden wel deels glad gestreken met een grote graafmachine. Sinds 1997 broedt de Oehoe (Bubu bubo) in deze vallei en daaraan dankt ze ook haar naam.