Landgraaf. Rondom de Brunssummerheide en omgeving ligt een opvallend archeologisch monument, de Landgraaf. Dit is een zeer lange aarden wal die diende als een soort verdedigingswal. Toen ze in 1498 voor het eerst in de literatuur vermeld werd, was ze waarschijnlijk al enkele eeuwen oud. De meeste landweren werden namelijk in de Middeleeuwen aangelegd. Oorspronkelijk bestond deze landweer uit twee aarden wallen die evenwijdig aan elkaar liepen. Ze waren ruim twee meter hoog. Ertussenin bevondt zich een 1,5 meter diepe gracht. De Landgraaf was een grens tussen de heide en de dorpen in het gebied waar nu Landgraaf en Heerlen liggen. Het heidegebied dat door de Landgraaf werd ingesloten was door de zandige ondergrond ongeschikt voor landbouw. Het werd door de lokale bevolking gebruikt om hout te kappen, plaggen te steken en om schapen te weiden. Het dichte struikgewas bovenop de wal voorkwam het ontsnappen van de schapen. Binnenin de omwalling zijn enkele oudere archeologische vondsten gedaan zoals van een Romeinse weg en van prehistorische begraafplaatsen van circa 2.500 jaar geleden.