Melick      Melick was al ver voor de jaartelling bewoond. De Romeinen bouwden hier twee villa ’s en er zijn ook allerlei vondsten gedaan. Dit had te maken met de kruising van de Romeinse wegen van Xanten via Melick, Tudderen en Heerlen naar Keulen en de weg van Melenborg via Melick naar Düren en Jülich. Deze sloot weer aan op de Romeinse weg aan de westkant van de Maas die vanuit Maastricht via Blerick naar Nijmegen voerde. In de Romeinse tijd heette het gehucht ´Mederiacum´, dat later verbasterde tot Melicalicol en daarna via Melika, Melich tot Melick. In 1970 werd langs de Kennedysingel een Romeins grafveld ontdekt. Dit stamt uit de tweede eeuw na Christus en omvat voornamelijk crematiegraven. Hierbij werden borden uit terra sigillata, een jachtbeker, fibula,glazen flesjes en Romeinse muntjes opgegraven. Eind 19e eeuw werd bij de Zwarte Berg ook al een Romeins grafveld gevonden. In 1972 volgde de ontdekking van een volgend Romeins grafveld, nu nabij de Tonedenhof. Op de Lorberg, tussen Sint-Odilienberg en Melick, lag een Romeinse villa. Melick vormde samen met Herkenbosch een schepenbank. Het behoorde tot het Land van Wassenberg en het Hertogdom Brabant. Later ging het over naar het Land van Gulick. Na de Franse Revolutie werd de Koning van Pruisen er heer en meester. In 1816 ging het als een van de laatste Nederlandse gemeenten bij de Nederlanden behoren. In de 19e eeuw bestond Melick uit niet veel meer dan een lange straat waarlangs de boerderijen en huizen lagen. Slechts hier en daar sloot een zijsteegje aan op deze hoofdwegen. Tot rond 1960 was Melick vooral een agrarisch dorp, maar gaandeweg groeide het uit tot een forensendorp. Sint-Andreaskerk. De nieuwe Sint-Andreaskerk bezit enkele kunstvoorwerpen. De klok dateert uit 1337 en draagt het opschrift „Maria voccor“. Boven het altaar hangt een houten kruis uit de 16e eeuw. De beelden uit de 17e eeuwse preekstoel zijn ook in de kerk aanwezig. Kerkberg. Op de hoek van de Heinsbergerweg en de Dorpsstraat in Melick ligt de Kerkberg. Op de Kerkberg werd al eind 12e/ begin 13e eeuw een kerkje gebouwd. De funderingen uit Maaaskeien, kalksteen en grote blokken zandsteen werden nog aangetroffen bij opgravingen in 1949. Het was een Romaanse kerk met ronde vensters en massieve muren. Bij de bouw van deze kerk was ook veel Romeins materiaal hergebruikt. In 1666 heette de heuvel Sint-Andreasberg. Op 9 april 1867 werd de eerste steen voor een nieuwe kerk gelegd. Deze Sint-Andreaskerk was een zogenaamde Waterstaat-kerk. Ze werd voltooid in 1882 naar ontwerpen van P.Cuypers uit 1853. In 1898 werd er vlakbij ook de oude pastorie gebouwd. In het voorjaar van 1945, in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog, werd de kerk compleet verwoest en daarna ook afgebroken. Op de plek van de kerk werd een kerkhof ingericht. Rondom het kerkhof staat een bakstenen muurtje. Bij de ingang staan twee buxusstruikjes (Buxus sempervirens). Er is een soldatengraf van L. Minkeberg die op 5 december 1944 stierf. Een oude grafsteen stamt uit 1696, een andere uit 1857. De meeste graven stammen uit de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Bij dit eenvoudige kerkhof hoort een zeshoekige bakstenen kapel. Dit is een van de voormalige middelste stralenkapel van de oude kerk. Ertegen staan grafstenen uit blauwsteen. Aan de achterzijde is een gevelsteen aangebracht die herinnerd aan de inwijding van de Sint-Andreaskerk. De voorzijde van de kapel is met een hekwerk afgesloten. De kapel draagt een ribgewelf en is bepleisterd. Binnenin staat een houten altaar met tabernakel en daarboven een kruis aan de muur. Tegen de zijmuren staan twee grafzerken, van Boinenberg (Naamse steen, 18e eeuws) en De Schilling (Naamse steen, 1783). De grafzerken werden in 1979 in de kapel geplaatst. Voor de kapel staan twee heiligenbeelden. Het betreft de Heilige Paulus en de Heilige Apollonia. Beide beelden zijn gemaakt uit natuursteen uit het Franse Savonieres en zijn 140 cm hoog. Oorspronkelijk waren ze gepolychromeerd en stonden in de kerk. Flora op het kerkhof. In het zand tussen de grafperkjes groeit onder meer Vroegeling (Erophila verna), Kleine veldkers (Cardamine hirsuta), Klimopereprijs (Veronica hederacaea), Kluwenhoornbloem (Cerastium glomeratum), Straatgras (Poa annua), Heelbeen (Holosteum umbellatum), Vogelmuur (Stellaria media), Gewone vogelmelk (Ornithogallum umbellatum), Hoenderbeet (Lamium amplexicaule) en Dolle kervel (Chaerophyllum temulum). Mariakapel. Aan de voet van de Kerkberg staat de Mariakapel. Deze stamt uit 1936, toen ze geplaatst werd naast de woning van de familie Knops. In die periode werden op initiatief van Bisschop mgr. Lemmens, een aanbidder van de Heilige Maagd, overal in Limburg veel Mariabeelden opgericht. Het zandstenen Mariabeeld diende als rustaltaar bij de Sacramentsprocessies. In 1956 werd de woning in verband met een wegreconstructie afgebroken en moest ook de kapel wijken. Vanaf 1960 staat ze op de Kerkberg, waar het in een grot geplaastst werd. Tonedenhof. De Tonedenhof in Melick is een traditionele gesloten carréboerderij. Het huidige gebouw stamt uit het eind van de 17e eeuw. De oudste boerderij op deze plek stamt uit 1452. De ingangsvleugel bezit een hoger gebouwd poortgebouwtje met een zadeldak. Opvallend zijn de duivengaten in de zijgevels hiervan. De boerderij is opgetrokken uit baksteen en draagt zadeldaken. De landerijen bestaan grotendeels uit graslanden langs de Roer. Er horen ook enkele percelen bouwland bij. Tegenwoordig is het een paardenhouderij. De boerderij zelf ligt op een verhoging aan de bovenrand van het Roerdal. Direct achter de boerderij loopt de hoge terrasrand van de Roer met bovenop de Kerkberg van Melick. Het hoogteverschil tussen het Roerdal en de terrasrand bedraagt zeven meter. De terrasrand loopt verder in noordelijke richting tot bij de Zwarte berg, waar het hoogteverschil echter veel minder is. Het terrein bij de boerderij is bedijkt met een lage dijk die echter volstaat om de overstromingen tegen te houden. De buitendijkse gebieden, zoals de Kesselsche weide, ´t Buschke en de graslanden nabij de Zwarte berg overstromen echter regelmatig. Meuleberg. Op de Meuleberg te Melick staat een windmolen. Deze stond vroeger langs een oude weg van het Hertogdom Gulick. In de 18e eeuw werd de oude molen vervangen door een 300 jaar oude molen uit Arsbeck in Duitsland. In 1924 wordt de molen door brand als gevolg van blikseminslag verwoest. In 1937 verrijst een herbouw. Deze molen was ook niet nieuw, maar had tevoren reeds 150 jaar in Someren diensten verleend. Deze molen werd in de oorlogsjaren echter niet alleen voor het malen van graan, maar ook als uitkijkpost en als markant punt in het landschap gebruikt. Om deze reden werd de Prins Bernardmolen eerst door de Duitsers en daarna door de geallieërden verwoest. In 1984 wordt begonnen met de nieuwbouw van een stanerdmolen, die in 1989 feestelijk geopend kan worden. Standerdmolens behoren tot het oudste type molens dat in Nederland Vanaf 2004 staat naast de molen een museum en een horeca-gelegenheid `Oetsjpanning de Meuleberg` (www.demeuleberg.nl, tel. 0475-302707). De molen is ´s zondags geopend.