Natuur tussen Maas en Rijn beleven!



Startpagina.
Algemene informatie over de Eifel.
Excursies en lezingen.
Deelgebieden:
-
Eifel
-Limburg
Natuurreservaten en wandelgebieden.
Geschiedenis van de Eifel.
Archeologische plekken.
Historische plaatsen.
Water in de Eifel.
Geologie van de Eifel.
Oude ambachten.
Mijnbouw & oude
industrie.
Paddenstoelen.
Wildparken & Musea.
Feesten.
Heiligen.
Wandelroutes.
Kinderwagenwandelingen.
Links.
Over ons.
Contact/Colofon.
Fotopagina´s.
Alfabetisch register
Naar de Duitstalige sites/ Zu den deutschen Seiten.













Bovenste Bos.

Ligging: Gemeente Gulpen-Wittem, ten zuidwesten van Epen.
Onder bescherming sinds: 1966.
Oppervlakte: 33 hectare.
Hoogteligging: 200-240 meter boven N.A.P.
Eigenaar: Natuurmonumenten.

Algemeen.

     


Ten zuidwesten van Epen, vlakbij de Belgische grens ligt op het plateau boven de westelijke Geuldalhelling een bosgebied dat bekend staat als het Bovenste en Onderste Bos.
Het Bovenste Bos is eigendom van Natuurmonumenten. Het werd in 1961 aangekocht. Het is 33 hectare groot en is ook wel bekend onder de naam Heimansreservaat. Eli Heimans prees dit reservaat in zijn boek "Uit ons Krijtland" dat in 1911 verscheen. Hij noemde het hierin "Het ware Ultima Thule van Nederland, het zuidelijkste hoekje (50° 45') en ik durf zeggen het mooiste van ons land".
Het Onderste Bos is eigendom van Staatsbosbeheer. Aan de onderkant hiervan vinden we allerlei soorten wilde rozen en de Gewone bermzegge (Carex spicata).

Flora.

          

           Paars vingerhoedskruid.                    Dubbelloof.                                      Zwarte gifbes.

Het Bovenste Bos is een hellingbos dat ten dele uit loof- en voor een ander deel uit naaldbos bestaat. Langs de randen en op de hellingen vinden we Eiken-Haagbeukenbossen en Wintereikenbossen met een rijke ondergroei. Hierin groeien tal van zeldzame bosplanten die gebonden zijn aan kalkbodems. Ook vinden we er vele grasachtigen Zo groeit hier onder meer Witte veldbies (Luzula luzuloides), Boskortsteel (Brachypodium sylvaticum), Ruige veldbies (Luzula pillosa), Boszegge (Carex sylvatica) en Ruw beemdgras (Poa trivialis).
Met name bovenop het plateau liggen sparrenbossen. Hierin groeit Gerimpeld platmos (Plagiothecium undulatum), als enige plek in Limburg. De Fijnsparren (Picea abies) hebben veel last van schorskevers en zijn daarom grotendeels afgestorven. Wel staan er nog Zwarte dennen (Pinus nigra), lariks (Larix sp.) en Douglassparren (Pseudotsuga menziesii).
Ook groeit er een jong bos met veel Ruwe berk (Betula pendula), waarin veel mossen groeien.
Op het plateau ligt een klein heideveld met Struikheide (Calluna vulgaris) en Pilzegge (Carex pilulifera). Bovenop groeien plantensoorten van zuurdere milieus omdat hier het zogenaamde vuursteeneluvium, een verweringslaag van kalksteen waaruit de kalksteen is opgelost en alleen de vuursteen is overgebleven. De ondergrond bestaat uit tertiaire zanden en grinden, in het verleden achtergelaten door de Maas. Bovenop zijn in de bossen uitgestrekte tapijten met Smalle stekelvaren (Dryopteris carthusianorum). Verder groeien er Adelaarsvarens (Pteridium aquilegium) en Paars vingerhoedskruid (Digitalis purpurea) te vinden. Ook groeit er Trosvlier (Sambuccus racemosa) die in tegenstelling tot de bekende Gewone vlier (Sambuccus nigra) geen zwarte, maar rode bessen draagt. Er groeien maar liefst twee soorten bosbessen, de Blauwe bosbes (Vaccinum myrtillus) en de Rode bosbes (Vaccinum vitis-idae).
In het voorjaar bloeit de Witte klaverzuring (Oxalis acetosella) in de mostapijten.
In de tijd van Heimans waren in het bos ook een drietal soorten orchideeën aan te treffen, te weten het Wit bosvogeltje (Cephalanthera longifolia), de Vliegenorchis (Ophrys insectifera) en de Mannetjesorchis (Orchis mascula). Ook vond hij hier de Smalle raai (Galeopsis angustifolium) en de Kruidvlier (Sambucus ebulus).

Fauna.

In het bos broeden enkele bijzondere vogels, zoals de Fluiter (Phylloscopus sibilatrix). Ook de schuwe Middelste bonte specht (Dendrocopus medius) heeft een territorium in het Bovenste bos. Ook Grote bonte spechten (Dendrocopus major) maken hun holen in de bomen in het gebied.
Dassen (Meles meles) maken burchten op hellinkjes. Af en toe doorkruisen Wilde zwijnen (Sus scrofa), afkomstig uit de Ardennnen, het gebied.
In 2007 werden in het Bovenste Bos door middel van fotovallen opnames gemaakt van een Wilde kat (Felis sylvestris). Dit betekende de ontdekking van een nieuwe diersoort voor Nederland, hoewel ook bekend is dat de Wilde kat een enorm groot territorium heeft.

Onderweg in het gebied.

Het Bovenste bos is een gedeelte van het Bovenste en Onderste Bos op het Plateau van Eperheide. Het gebied is toegankelijk via brede boswegen en smalle bospaden. Je kunt het gebied bereiken via de parkeerplaats langs de weg tussen Eperheide en Heijenrath,ongeveer tegenover de aftakking naar Schweiberg.

Tijd.

Voor een bezoek aan het gebied heb je ongeveer twee uur nodig. Het is niet perse te zeggen wat de beste tijd voor een bezoek is want alle jaargetijden hebben hun eigen charmes. De tijd waarin de Witte veldbies ( Luzula luzuloides ) bloeit, rond eind mei, is zeker een goede periode, aangezien deze plant slechts op enkele plekken in ons land in deze aantallen groeit.