Landgoed Hoosden Oppervlakte:55 hectare Algemeen Landgoed Hoosden is een natuurgebied in de omgeving van Sint- Odilienberg. Landgoed Hoosden is ontstaan in de 16e eeuw. Het gehele gebied behoorde toen bij Huize Hoosden, dat nog steeds midden in het gebied ligt. Huize Hoosden, ook wel Hoosten genoemd, stamt mogelijk al uit de Middeleeuwen. Het ligt op een hoog gelegen stuk grond en is omzoomd door loofbossen. Fraaie lanen doorsnijden het landgoed. Vanaf de 16e eeuw was Hoosden een boerenerf dat verpacht werd. In 1637 kwam het in handen van de Jezuiten uit Roermond. Hierbij werden de opbrengsten verhoogd, dit gebeurde enerzijds door het verbeteren van het land en anderzijds door het ontginnen van nieuwe stukken land. Rond 1662 werd de vervallen hoeve door nieuwbouw vervangen. In 1737 bouwden de Jezuiten Hoosden om tot een buitenverblijf. Voor deze verbouwing werd een aparte steenoven gebouwd. Het complex dat hierbij ontstond omsloot eenvierkantplein. Op een plattegrond uit 1743 is te zien dat aan de oostkant ook nog een langgerekt gebouw stond. In 1772 werd wederom een steenoven bij het complex gebouwd. Tot een volgende verbouwing kwam het niet omdat de Jezuitenorde in 1773 opgeheven werd. Het landgoed werd in beslag genomen door de Franse bezetter. De laterekopers braken in de loop van de 19e eeuw de oostelijke vleugel en de gebouwen tegenover het hoofdgebouw af. Haaks op het landhuis werden twee dienstgebouwen geplaatst. Een daarvan lag direct tegen het huis aan, het andere stond los. Vlak voor het eind van de Tweede Wereldoorlog werd de pachthoeve dusdanig beschadigd dat van herbouw werd afgezien. In plaats van de pachthoeve kwam er een muur met een toegangshek dat er nog steeds staat. Het huidige gebouw is in de 18e eeuw uit een boerderij ontstaan. Het gebied ligt in een voormalige meander van de Roer die verland is. De grootste waarde is de natte natuur. Het gebied wordt gekenmerkt door een afwisseling van broekbossen, bronbossen en vochtige graslanden. Het gebied is nu grotendeels begroeid met elzenbroekbos. Verder liggen er wilgenbroekbossen en natte hooilanden. Van het totale oppervalk van 55 hectare bestaat 44 hectare uit bos. Geo(morfo)logie. Landgoed Hoosden ligt in een oude Roermeander. In totaal zijn in het gebied maar liefst drie voormalige Roermeanders aanwezig. Een hiervan ligt ten weste van Hoeve Overen en de andere twee liggen aan weerszijden van Huize Hoosden. De ondergrond bestaat uit veenbodems die zich onder invloed van kwel hebben ontwikkeld. Deze kwelverschijnselen zijn goed zichtbaar in de sloten aan de rand van het gebied. Hier treedt namelijk overvloedige neerslag van ijzeroxide op waardoor het water roestrood gekleurd is. Het kwelwater is afkomstig uit de directe omgeving van het gebied, onder meer het Boord en het Sweeltje ten noordoosten van Montfort. Helaas is het kwelwater verontreinigd met landbouwgif en meststoffen omdat het omliggende gebied een intensief akkerbouwgebied is. Aan de rand van het broekbos heeft de Roer in het verleden vijf tot tien meter hoge steilranden gevormd. Hier is de bodem zandig. Flora. Landgoed Hoosden herbergt een voor Limburg, en zelfs voor heel Nederland, uniek complex van broekbossen. Het grootste deel van het gebied bestaat uit elzenbroekbossen. Verder liggen er wilgenbroekbosse, Vogelkers-Essenbossen en Elzenbronbossen.Het elzenbroekbos van Hoosden is een van de best ontwikkelde broekbossen van Limburg ! Het is enige nog vrijwel ongestoorde broekbos in een voormalige riviermeander. In het broekbos staan in de onderlaag onder meer Wilde aalbes (Ribes rubrum), Vogelkers (Prunus padus) en Kardinaalsmuts (Euonymus europaeus). In het voorjaar, rond midden april, is de gehele bosbodem geel door de massale bloei van Dotterbloemen (Caltha palustris). Daarnaast staat er dan ook heel veel Waterviolier (Hottonia palustris) in bloei. De lichtroze bloemen doen enigszins aan Pinksterbloemen (Cardamine pratensis) denken. Deze soort groeit ook veel in het gebied. In het midden van het broekbos ligt een vochtig hooiland waarover in het voorjaar een lichtroze waas van Pinksterbloemen ligt. Verder komen er allerlei soorten zegges voor, waaronder Moeraszegge (Carex acutiformis), Elzenzegge (Carex elongata) en Zwarte zegge (Carex nigra). Op de dijk door het broekbos groeit veel Sleedoorn (Prunus padus), Kardinaalsmuts, Hazelaar (Coryllus avellana), Groot heksenkruid (Circea lutetiana) en Knopig helmkruid (Scrophularia nodosa). In het vroege voorjaar bloeien er ook allerlei soorten voorjaarsbloeiers. Onder meer Speenkruid (Ranunculus ficaria), Bosanemoon (Anemone nemorosa), Slanke sleutelbloem (Primula elatior) en Gevlekte aronskelk (Arum maculatum). Voor Midden-Limburgse begrippen is Hoosden hiervoor een rijk gebied. Enkele andere bijzondere soorten zijn Moerasvaren (Thelypteris palustris), deze kenmerkt het Moerasvaren elzenbroekbos. Het is een soort met een lange kruipende wortelstok. In de sloten in het natte grasland groeit onder meer Holpijp (Equisetum fluviatilis), Grote waterweegbree (Alisma plantago- aquatica) en Kikkerbeet (Hydrochaeris morsus-ranae). Op de drogere randen liggen wintereiken-beukenbossen.       Fauna. Het vochtige hooiland met Pinksterbloemen is in het voorjaar een paradijs voor Oranjetipjes (Anthocharis cardamine), Klein geaderd witje (Pieris rapae) en Landkaartje (Araschnia levana). In juli zijn op zwoele zomeravonden aan de rand van het gebied Vliegende herten (Lycanus cervus) te zien. De larven van deze dieren ontwikkelen zich in vermolmde oude eiken waarvan er hier en daar enkele te vinden zijn. Het plassengebied nabij Hoeve Overen is rijk aan libellen. In het ontoegankelijke broekbos verschuilen zich Wilde zwijnen (Sus scrofa). Ook Reeen (Capreolus capreolus) zijn er veel te vinden. In de steilranden aan de rand van het broekbos hebben Dassen (Meles meles) hun burchten gegraven. Tijd. Voor de voorjaarsflora is het het beste om tussen begin en half april het gebied te bezoeken. Voor libellen is juli de beste tijd. Trek voor een bezoek aan het gebied minimaal 1 tot 2 uur uit, je kunt dit zonder problemen uitbouwen tot een halve of zelfs een hele dag, afhankelijk van je eigen interesse en belangstelling. Onderweg in het gebied. Voor een bezoek aan Landgoed Hoosden vertrek je bij de prachtige basiliek van Hoosden. Je volgt de Roer dan stroomafwaarts en voorbij het laatste huis van Sint-Odilienberg sla je de eerste weg links in. Deze brengt je in het hart van het gebied. Deze weg volg je door de weilanden en gaat dan met de bocht mee naar rechts. Aan de rand van het bos aan de rechterkant takt een smal pad door het moeilijk doordringbare struikgewas af dat je in het hart van het broekbos brengt. Ik hoop dat het pad door regelmatig gebruik enigszins toegankelijk blijft, want het is het allermooiste pad. Aan het eind van het pad kun je rechtsaf langs de rand van het broekbos richting Hoeve Overen lopen of linksaf richting Huize Hoosden. Vanaf beide punt volg je de verkeersweg weer in de richting van het dorp.