De Worm.       De Worm is een zijbeek van de Rur. Van haar bron in het Aachener Wald tot de monding nabij Heinsberg heeft ze een lengte van 35 kilometer. Haar stroomgebied is 354 km2 groot. De Worm, in Duitsland Wurm geheten, dankt haar naam aan het Keltische woord "bormo" dat warm water of warme beek betekenen. De warmwaterbronnen van Aken zoals die van het zuidelijke stadsdeel Burtscheid, waar water van 74°C aan de oppervlakte komt, gaven in de Keltische tijd hun water nog af aan de Worm. In totaal zijn in Aken meer dan 20 warmwaterbronnen bekend waarvan de temperatuur boven 50°C ligt. Nabij Alt-Linzenhäuschen in het Aachener Wald liggen de bronnen van de Worm, die in het stuwmeertje bij Diepenbenden samenkomen. Deze bronnen liggen op een hoogte van 260 tot 280 meter boven zeeniveau. Voor de bronnen van de Worm zijn de Akense zanden en het Vaalser Groenzand van groot belang. Deze twee grondsoorten hebben namelijk een groot waterbergend vermogen. Op plekken waar onder deze lagen ondoorlatende leemlagen voorkomen, kan het water in de vorm van bronnen naar buiten treden. De kwelstroompjes dragen de naam noordoostelijke en zuidoostelijke Worm, de Luttiz en de Wormel. Deze beekjes komen in het stuwmeer bij Diepenbendchen aan de voet van de Düsberg. Dit water stroomde oorspronkelijk door een open beekloop door het Akense stadscentrum, waar het gebruikt werd voor de watervoorziening en voor het vullen van de stadsgrachten. Al direct na het stuwmeer wordt het water in een buis geleidt en stroomt dan over een afstand van vier kilometer door het Akense stadsgebied. In Aken neemt de gekanaliseerde Worm ook diverse andere gekanaliseerde zijbeken zoals de Beverbach, de Gillesbach, de Kupferbach, de Prediger Bach, de Goldbach, de Paubach en de Johannisbach op. Sinds het midden van de 18e eeuw is de Worm in Aken gekanaliseerd. Tegenwoordig wordt al het water opgevangen in spaarbekkens, die in een ring rondom Aken liggen en via buizen onder de stad door geleidt. Pas bij de Europaplatz komt het water weer aan de oppervlakte en hier vinden we het eigenlijke begin van de Worm, hoewel deze hier nog geheel gekanaliseerd is. Wanneer we de loop van de Worm verder volgen, neemt de Worm eerst de Haarbach op en stroomt onder de autoweg A- 44 (Aken- Keulen) door. Nu passeert de Worm de grote zuiveringsinstallatie van de stad Aken. Iets verderop, bij Wolfsfurth, neemt ze de Wildbach op en stroomt vrolijk verder. Hier is ze van haar keurslijf ontdaan en meandert vanuit het Akense bekken verder door een fraai dal. Dit is het "NSG Wurmtal südlich von Herzogenrath".Hierbij sneed de rivier zich 60 meter diep in de harde Boven- Carbonische zandsteen in, waardoor een nauw doorbraakdal ontstond. Ondanks het feit dat de bergrand sterk werd opgeheven, kon de insnijding van de Worm hiermee gelijke tred houden. Bij Herzogenrath verlaat ze het middelgebergte en komt in het vlakke gebied van de Jülicher Börde. Hier voegt zich de Broicher Bach bij de Worm. In Herzogenrath wordt ze voor korte tijd weer gedegradeerd door een rechtgetrokken watergoot, maar kan erna tussen Haanrade en Rimburg weer van hartelust meanderen. Hier ligt ze ingebed in een fraai natuurontwikkelingsterrein dat begraasd wordt met Gallowayrunderen. Iets verderop voegt de Anselerbeek zich bij de Worm. Vanaf Rimburg stroomafwaarts stroomt ze via Geilenkirchen opnieuw in een strak keurslijf richting Heinsberg. De Worm reageert snel op de regenval in de bovenloop en in het verleden leidde dit regelmatig tot overstromingen in met name Geilenkirchen en omgeving. Dit risico hoopte men te verminderen door de beek vanaf Rimburg tot de monding te normaliseren. Dit bleek ook te werken, maar de ecologische en de belevingswaarde van de rivier daalden hierdoor sterk. In 2006 heeft men daarom de Worm tussen Ubach-Palenberg en Geilenkirchen een nieuw gegraven, meanderende loop gegeven. Zijbeken in haar verdere loop zijn de Ubach, de Horster Fließ, de Beckfließ en de Teichbach. Bij Kempen- Stah mondt de Worm op een hoogte van 32 meter boven zeeniveau in de Rur uit. Waterkwaliteit. De waterkwaliteit van het water van de Worm was lange tijd zeer slecht. In de Middeleeuwen was de Worm een heldere, visrijke beek. In 1636 werd de Worm een goed viswater genoemd. In die tijd leefden reeds 20.000 mensen in Aken, die vanzelfsprekend hun afvalwater op de Worm loosden. Door het natuurlijke zelfreinigende vermogen van de rivier werd het water echter snel weer schoon. Ook lagen er allerlei watermolens langs de Worm. Pas aan het eind van de 17e en aan het begin van de 18e eeuw werd er geklaagd over de waterkwaliteit van de Worm. Dit kwam door de opbloeiende lakenindustrie, de lakenververijen en de leerlooierijen. In 1819 had Aken nog slechts 32.000 inwoners, maar met de toenemende industrialisatie vanaf 1880 nam de bevolking snel toe tot 85.000 mensen. Rond 1900 waren het al 135.000 en nog eens 12 jaar later meer dan 159.000. Dit leidde natuurlijk tot meer vervuiling van het water. Ook het afvalwater uit de steenkolenwasserijen en het water dat uit de mijngangen werd gepompt vervuilde de rivier. Hierdoor kwam er zout en kolenslib in het water en bovendien steeg de watertemperatuur door het water dat uit de ondergrond in de Worm werd gepompt. Hierdoor daalde het zuurstofniveau van het water. Er zat zoveel kolenslib in de rivier dat in de Tweede Wereldoorlog en de jaren direct na de oorlog het slib dat na overstromingen achterbleef door de lokale bevolking werd verzameld om als brandstof te dienen. In perioden van droogte kleurde het water in de benedenloop zwart en stonk. Nu zijn er in totaal 15 Duitse en Nederlandse rioolwaterzuiveringen langs de Worm te vinden die hun gezuiverde water aan de Worm afgeven. In droge perioden bestaat het water van de Worm voor 90% uit dit gezuiverde rioolwater.